Η τέχνη του συµβιβασµού

Η καλή εκδοχή είναι να πρόκειται για µια ρεαλπολιτίκ α-λα Οµπάµα. Η κακή, να παρακολουθούµε συµπτώµατα µιας κρίσης πανικού που η αµερικανική κυβέρνηση δεν µπορεί να διαχειριστεί.

Δύο βαριές ήττες έχει µαζέψει ο αµερικανός πρόεδρος αυτή την εβδοµάδα – κι ακόµα είµαστε στην Πέµπτη. Η πρώτη είναιη υπαναχώρησή του από µια κεντρική προεκλογική του εξαγγελία: να µη δεχθεί παράταση των φοροαπαλλαγών για τους Αµερικανούς που κερδίζουν πάνω από 250.000 δολάρια τον χρόνο. Οι Ρεπουµπλικανοί, που ελέγχουν πλέον τη Γερουσία, τον απείλησαν ότι αν επιµείνει στη θέση αυτή θα άρουν την υποστήριξή τους στην επιδότηση των µακροπρόθεσµων ανέργων. Και ο Οµπάµα υπέκυψε στον εκβιασµό. Για να δικαιολογήσει τη στάση του, προέβαλε µέσα σε δύο ηµέρες τρία διαφορετικά, και αντικρουόµενα, επιχειρήµατα. Τη Δευτέρα µίλησε για «έντιµο συµβιβασµό» και «νίκη της κοινής λογικής». Στο πρώτο µισό της συνέντευξης Τύπου που έδωσε την Τρίτη, είπε ότι υπέκυψε για τελευταία φορά στις απειλές των Ρεπουµπλικανών για να µην τους επιτρέψει να συλλάβουν ως όµηρο τον αµερικανικό λαό. Στο δεύτερο µισό, όµως, δεσµεύτηκε ότι θα συνεχίσει τους συµβιβασµούς και σε άλλα θέµατα. «Η χώρα αυτή κτίστηκε πάνω στον συµβιβασµό», τόνισε. «Αν επιδιώκαµε τις ιδανικές θέσεις, δεν θα είχαµε µια ένωση».

Στα δύο χρόνια που ακολούθησαν την εκλογή του, ο Οµπάµα προσπάθησε να συµβιβαστεί µε τους αντιπάλους του σε διάφορα µεγάλα ζητήµατα (µεταρρύθµιση της υγείας, ενίσχυση των τραπεζών, κλιµατική αλλαγή), µε αποτέλεσµα να µην είναι σε θέση να διεκδικήσει για τον εαυτό του και το κόµµα του καµιά καθαρή νίκη. Τώρα έχει απέναντί του ένα ριζοσπαστικοποιηµένο Ρεπουµπλικανικό κόµµα, µε διακηρυγµένο – και ίσως µοναδικό - στόχο να µην του επιτρέψει να κυβερνήσει για δεύτερη θητεία. Στ’ αλήθεια πιστεύει ότι µπορεί να συµβιβαστεί µαζί τους; Ή το λέει µόνο και µόνο για να προσελκύσει τη µεσαία τάξη, ενώ µιλώντας λίγα λεπτά νωρίτερα για «απειλές» προσπαθούσε να καθησυχάσει την προοδευτική πτέρυγα των Δηµοκρατικών;

Εξίσου αλλοπρόσαλλη στάση δείχνει να τηρεί και απέναντι στο Ισραήλ. Υποδεχόµενος λίγο µετά την εκλογή του τον Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, ο αµερικανός πρόεδρος του είπε µε νόηµα ότι ξέρει τι πρέπει να κάνει για να ξαναρχίσουν οι ειρηνευτικές συνοµιλίες (να σταµατήσει τον εποικισµό των παλαιστινιακών εδαφών). Στη συνέχεια, η προϋπόθεση αυτή περιελήφθη στην επίσηµη αµερικανική θέση. Και τώρα εγκαταλείπεται, µε τη δικαιολογία ότι δεν µπόρεσε να οδηγήσει σε κάµψη της ισραηλινής αδιαλλαξίας. Ο Οµπάµα «συµβιβάζεται» ξανά, αυτή τη φορά µε τον πιο ακραίο πρωθυπουργό που είχε ποτέ το Ισραήλ. Η ρεαλπολιτίκ την οποία ακολουθεί ταυτίζεται µε την άτακτη παράδοση στους αδιάλλακτους και τους έξαλλους. Κι αυτό που λείπει είναι µια λογική, µαζί µε έναν απώτερο στόχο.