Μια νέα διπολική εποχή

Ακούσατε και εσείς την πληροφορία ότι ένα από τα βασικά θέματα που απασχόλησαν τον Ομπάμα και τον Χου ήταν η εκλογή προέδρου και υπουργού Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Εντάξει, πλάκα κάνουμε. Το ενδιαφέρον του Αμερικανού προέδρου για την Ευρώπη φάνηκε με την απουσία του από τις επετειακές εκδηλώσεις για την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Οι Ευρωπαίοι, με τη σειρά τους, δύσκολα θα δώσουν σήμερα πειστική απάντηση στο παλιό ερώτημα του Χένρι Κίσινγκερ για το ποιον αριθμό πρέπει να καλέσει αν θέλει να μιλήσει με την Ευρώπη. Αυτό για το οποίο μπορούν να είναι βέβαιοι, αντίθετα, είναι πως στο εξής αν θέλουν να μιλήσουν με την «υπερδύναμη» δεν αρκεί να τηλεφωνήσουν στην Ουάσιγκτον. Πρέπει να καλέσουν και το Πεκίνο.

Πράγματι, εκτός του λόγου που όλοι γνωρίζουμε, η 17η Νοεμβρίου θα μείνει στην ιστορία και για έναν επιπλέον λόγο: επειδή εκείνη την ημέρα του σωτηρίου έτους 2009 άρχισε μια νέα διπολική εποχή και γεννήθηκε ένα νέο παγκόσμιο διευθυντήριο. Ο Μπρεζίνσκι το ονομάζει G2, ο ιστορικός Νάιαλ Φέργκιουσον «Κιμερική» και ο συγγραφέας Ζάκαρι Κάραμπελ «Superfusion». Η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο (λένε ότι) έχουν στα χέρια τους τη λύση για όλα τα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα, από την οικονομική κρίση και την κλιματική αλλαγή μέχρι τον πυρηνικό αφοπλισμό και τις περιφερειακές κρίσεις. «Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια αυξανόμενη κοινή ευθύνη για πολλά από τα βασικά ζητήματα που αφορούν την παγκόσμια σταθερότητα και ευημερία», αναφέρεται στο αποτελούμενο από 20.000 χαρακτήρες κοινό ανακοινωθέν. «Οι δύο χώρες πρέπει να ενισχύσουν τον συντονισμό και τη συνεργασία τους, να εργαστούν από κοινού για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, να προωθήσουν την παγκόσμια ειρήνη, την ασφάλεια και την οικονομική ευημερία».

Ακόμη πιο σημαντικός, σημειώνει η Κοριέρε ντελα Σέρα, είναι ο πρόλογος του ανακοινωθέντος, όπου οι δύο ηγέτες δεσμεύονται να διατηρήσουν στενές επαφές με τη βοήθεια αμοιβαίων επισκέψεων, συνόδων κορυφής, τηλεφωνικών συνομιλιών και ανταλλαγής επιστολών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα υπόσχονται ακόμη να συνεργάζονται στο εξής στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, ανταλλάσσοντας στοιχεία και πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών τους, καθώς και να καταπολεμήσουν από κοινού το εμπόριο ναρκωτικών, την παράνομη εξαγωγή κεφαλαίων, το εμπόριο οργάνων και τις μεγάλες επιδημίες. Στην Ευρώπη αφήνουν, προφανώς, τη διαχείριση των επετείων.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι διαφορές ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις εξαφανίζονται. Ο Ομπάμα ζήτησε από την κινεζική κυβέρνηση να εξασφαλίσει ίσα δικαιώματα σε όλες τις εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες, αναφέρθηκε στην κατάσταση στο Θιβέτ και κάλεσε δημοσίως τον πρόεδρο Χου να επαναλάβει τον διάλογο με τον Δαλάι Λάμα. Αυτές οι διαφορές όμως δεν θα επιτραπεί να σκιάσουν τη συνεργασία τους. Η «ρεαλπολιτίκ» του Ομπάμα λέγεται «στρατηγική διαβεβαίωση».