Περιμένοντας τον Ιρανό Γκάντι

Τρεις Ιρανοί που έλαβαν μέρος στις διαδηλώσεις του περασμένου Ιουνίου κατά της εκλογικής νοθείας καταδικάστηκαν από το Επαναστατικό Δικαστήριο σε θάνατο. Αλλά το «πράσινο κύμα» δεν λέει να ξεφουσκώσει.

Το 1982, η νεαρή Μαρίνα Νεμάτ συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο επειδή τόλμησε να διαμαρτυρηθεί για έναν καθηγητή της που, αντί να τους διδάσκει μαθηματικά, τους έκανε κατήχηση για το Ισλάμ. Λίγο πριν από την εκτέλεση, δόθηκε στη Μαρίνα μια δυνατότητα να σώσει τη ζωή της: να παντρευτεί τον δεσμοφύλακά της. Δέχθηκε. Και τα επόμενα δύο χρόνια γνώρισε από πρώτο χέρι τη ζωή στο Εβίν, τις πιο διαβόητες φυλακές του Ιράν. Όταν αποφυλακίστηκε, κατάφερε να διαφύγει στον Καναδά. Κι εκεί έγραψε το βιβλίο της «Κρατούμενη της Τεχεράνης», με θέμα τη ζωή των Ιρανών πολιτικών κρατουμένων.

Η Μαρίνα δεν εκπλήσσεται με τις καινούργιες θανατικές καταδίκες. Και τη δεκαετία του ΄80- λέει σε συνέντευξή της στη Ρεπούμπλικα - ο κόσμος είχε βγει στους δρόμους επειδή η δημοκρατία που περίμεναν δεν είχε έρθει. Τότε δεν υπήρχαν ΥouΤube και Ιnternet, και ήταν πολύ δύσκολο να βγουν οι ειδήσεις από τη χώρα. Χύθηκε αίμα και η κυβέρνηση έκανε ακριβώς τα ίδια μ΄ αυτά που κάνει σήμερα: στημένες δίκες, προαποφασισμένες ποινές, εκτελέσεις. Ο στόχος είναι πάντα ο ίδιος: να καταλάβουν οι πολίτες ότι το να διαδηλώνουν κοστίζει ακριβά. Να τρομάξουν τόσο πολύ, ώστε να μην ξανακατεβούν στον δρόμο.

Παρά την τρομοκρατία, πάντως, παρά τις συλλήψεις, τους βασανισμούς, τους βιασμούς στις φυλακές και τις θανατικές καταδίκες, οι αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες δεν σταματούν. Αλλάζουν απλώς χαρακτήρα. Πριν από λίγες ημέρες, σε μια τηλεοπτική εκπομπή, όπου ένας ιερωμένος απαντούσε σε ερωτήσεις του κοινού, μια γυναίκα ζήτησε συμβουλές για τα συζυγικά της προβλήματα, διευκρινίζοντας ότι τον άνδρα της τον λένε Μιρ Χοσεΐν Μουσαβί, «όπως τον εκλεγμένο πρόεδρο που του έκλεψαν τη νίκη». Η εκπομπή διακόπηκε αμέσως. Ένα βίντεο στο ΥouΤube δείχνει μια σκηνή στο μετρό όπου οι μπασιτζί (εθελοντές παραστρατιωτικοί) φωνάζουν «Θάνατος στο Ισραήλ!» και μια ομάδα γυναικών απαντά «Θάνατος στον δικτάτορα!». Το ίδιο σύνθημα δονούσε το περασμένο Σάββατο ολόκληρο το στάδιο της Τεχεράνης στο τέλος του ποδοσφαιρικού αγώνα Εστεγκλάλ- Περσέπολις, χωρίς να προλάβει η ιρανική τηλεόραση να διακόψει τη μετάδοση όπως κάνει συνήθως. Και για τις 4 Νοεμβρίου, επέτειο της επίθεσης εναντίον της αμερικανικής πρεσβείας, η αντιπολίτευση οργανώνει νέες διαδηλώσεις.

«Οι Ιρανοί εξακολουθούν να ελπίζουν», λέει η Μαρίνα Νεμάτ. «Ελπίζουν ότι θα βρεθεί ένας Ιρανός Γκάντι που θα ενώσει αυτή τη διχασμένη χώρα και θα την οδηγήσει στη δημοκρατία χωρίς αιματοχυσία. Κι ελπίζουν ακόμη ότι δεν θα δεχθούν μια επίθεση ή μια εισβολή, που δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα και, αντίθετα, θα δημιουργήσει μια νέα γενιά μαρτύρων έτοιμων για όλα. Η όποια αλλαγή μπορεί να έλθει μόνο από μέσα».