Δημοσιογραφική ηθική στον ψηφιακό κόσμο

«Ο γερουσιαστής Μπερντ, 91 ετών, μπήκε στο νοσοκομείο ύστερα από πτώση επειδή σηκώθηκε απότομα από το κρεβάτι. Μήπως να μπει κάποιο όριο στις θητείες; Να υπάρξει μια ηλικία συνταξιοδότησης; Να επικρατήσει η κοινή λογική;».

Αυτό είναι ένα από τα tweets (σχόλια έως 130 χαρακτήρων) που έστειλε τον τελευταίο καιρό ο Ράτζου Ναρισέτι, υπεύθυνος της ιστοσελίδας της Ουάσιγκτον Ποστ, που συμμετέχει συχνά και στις συσκέψεις της εφημερίδας. Ο κύκλος στον οποίο απευθύνονταν αυτά τα σχόλια ήταν στενός, κάπου 90 φίλοι και συνεργάτες, κι έτσι ο Ναρισέτι αισθανόταν πως μπορούσε να γράφει ελεύθερα. «Δεχόμαστε να αυξάνεται το ομοσπονδιακό έλλειμμα όταν έχουμε πόλεμο, αλλά υποσχόμαστε να μην το αυξήσουμε ούτε κατά 1 δολάριο για το σύστημα υγείας. Κρίμα», έγραψε μια άλλη ημέρα. Ώσπου κτύπησε το καμπανάκι.

Την περασμένη Παρασκευή, όλοι οι εργαζόμενοι έλαβαν ένα σημείωμα από τον διευθυντή με τη διευκρίνιση ότι ισχύει αμέσως. «Είμαι υποχρεωμένος να σας υπενθυμίσω ότι οι δημοσιογράφοι της Ουάσιγκτον Ποστ παραμένουν πάντα δημοσιογράφοι της Ουάσιγκτον Ποστ », τόνιζε ο Μίλτον Κόλμαν. «Όταν χρησιμοποιούμε λοιπόν τα κοινωνικά δίκτυα, πρέπει να φροντίζουμε ώστε τίποτα απ΄ όσα κάνουμε να μη θέτει σε αμφισβήτηση την αντικειμενικότητά μας». Οι δημοσιογράφοι γνώριζαν ότι πρέπει να τηρούν ορισμένους κανόνες δεοντολογίας. Τώρα μαθαίνουν ότι οι κανόνες αυτοί επεκτείνονται και σε χώρους όπως το Facebook και το Τwitter. Το να είσαι μέλος μιας συγκεκριμένης ομάδας στο Facebook, το να είσαι «φίλος» με έναν συγκεκριμένο πολιτικό, το να εκφράζεις ακόμη και έμμεσα μια συγκεκριμένη πολιτική ή θρησκευτική άποψη, μπορεί να πλήξει την εικόνα της εφημερίδας σου. Η διατήρηση αυτών των δραστηριοτήτων σε ιδιωτικό επίπεδο, όπου δεν έχει δηλαδή πρόσβαση το ευρύ κοινό, δεν αποτελεί δικαιολογία: οτιδήποτε εμφανίζεται στο ηλεκτρονικό πεδίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Και αυτό δεν αφορά μόνο τα κείμενα, αλλά και τα βίντεο και τις φωτογραφίες.

Περισσότερο κι από το περιεχόμενο του υπομνήματος, αυτό που ενόχλησε πολλούς δημοσιογράφους ήταν το ύφος του. «Εντάξει, θα περιοριστώ σε σχόλια για τον καιρό και το φαγητό», απάντησε με καυστικό τρόπο ο ενεργός τουίτερ Χάουαρντ Κουρτς. «Οι δημοσιογραφικοί οργανισμοί έχουν ανάγκη από συζήτηση, όχι από περιορισμούς», σχολίασε ο Στιβ Μπάτρι. Ο ίδιος ο Ναρισέτι αποφάσισε να κλείσει τον λογαριασμό του στο Τwitter για να μην έχει φασαρίες. Το τελευταίο του σχόλιο, όμως, ήταν δηλητηριώδες: «Μερικά στελέχη των μέσων ενημέρωσης, αν και παρουσιάζονται ως θιασώτες της ελεύθερης έκφρασης, ακολουθούν δύο μέτρα και δύο σταθμά σε ό,τι αφορά τις προσωπικές απόψεις».

Ανάλογες οδηγίες, πάντως, έχουν δοθεί και σε άλλες εφημερίδες, συχνά μάλιστα με πιο χονδροειδή τρόπο: «Μην τουιτάρετε για προσωπικά ζητήματα αν είστε υπάλληλος της Dow Jones», λένε στη Γουόλ Στριτ Τζέρναλ. Η συζήτηση θα έρθει και στην Ευρώπη, είναι σίγουρο.