Το ευρώ δεν απειλείται

Ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ δεχόταν τους δημοσιογράφους συνήθως στη Φραγκφούρτη ή σ’ένα γνωστό δρόμο του Παρισιού, τη rue Saint-Honore, δίπλα στο προεδρικό μέγαρο. Ηταν βέβαια και διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ο 42χρονος γάλλος οικονομολόγος Μπενουά Κερέ, που από την 1η Ιανουαρίου είναι το νέο μέλος του εξαμελούς διευθυντηρίου της ΕΚΤ, προτιμά ένα φοιτητικό καφέ στη rue de Grenelle, κοντά στη σχολή Πολιτικών Επιστημών όπου διδάσκει. Εκεί συνάντησε τον ανταποκριτή της Λιμπερασιόν στις Βρυξέλλες, τον γνωστό μας Ζαν Κατρεμέρ. Και του είπε πολύ ενδιαφέροντα πράγματα.

1) Το «σύστημα» υποτίμησε αρχικά το μέγεθος τόσο των προβλημάτων της Ελλάδας όσο και των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνταν. Χρειάστηκε, για παράδειγμα, πολύς χρόνος για να αποκτήσει η Αθήνα ένα πραγματικά ανεξάρτητο στατιστικό ινστιτούτο. Κατά τα άλλα, καταβλήθηκε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτραπεί η χρεοκοπία είτε της Ελλάδας είτε οποιασδήποτε άλλης χώρας. Και ο στόχος επιτεύχθηκε, με τη συμφωνία για το PSI. Η χρεοκοπία δεν περιλαμβάνεται στο κουτί με τα εργαλεία για την επίλυση των κρίσεων της ευρωζώνης, καθώς κάτι τέτοιο θα έπληττε σοβαρά την αξιοπιστία της Ευρώπης στη διεθνή αγορά κεφαλαίων.

2) Τα ελληνικά ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ (55 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες) δεν μπορούν να περιληφθούν στο PSI, γιατί αγοράστηκαν στο πλαίσιο μιας νομισματικής πολιτικής, και όχι με σκοπό το κέρδος. Αν υπάρξει κέρδος, θα μοιραστεί στα κράτη, τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για να συμβάλουν στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Οσο για το επιχείρημα ότι είναι ανήθικο να δανείζει η ΕΚΤ τις εμπορικές τράπεζες με επιτόκιο 1% κι εκείνες με τη σειρά τους να δανείζουν τα κράτη ή τις επιχειρήσεις με 5% ή 6%, στηρίζεται στη σύγκριση δύο ανόμοιων πραγμάτων: τα πρώτα δάνεια είναι βραχυπρόθεσμα και ασφαλή, τα δεύτερα μπορεί να εκτείνονται σε διάστημα 30 ή 50 ετών και παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερους κινδύνους. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι τράπεζες μπορούν να χρησιμοποιούν τα κέρδη τους για να μοιράζουν υπέρογκα πριμ ή μερίσματα. Κάποιος πρέπει να τους ελέγχει.

3) Η συμφωνία για τη δημοσιονομική ένωση που επιτεύχθηκε στις 30 Ιανουαρίου, σε συνδυασμό με τα έξι κείμενα (Six Pack) για την παρακολούθηση της ανταγωνιστικότητας των χωρών-μελών που υιοθετήθηκαν πέρυσι, ανοίγει το δρόμο για την πολιτική ένωση. Για να γίνει το επόμενο βήμα, που είναι τα ευρωομόλογα, πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη και εμπιστοσύνη μεταξύ των χωρών. Οι προϋποθέσεις αυτές δεν έχουν – ακόμη – εκπληρωθεί.

4) Το ευρώ δεν απειλείται, για τον πολύ απλό λόγο ότι αποτελεί ένα πολιτικό σχέδιο, μια συλλογική απόφαση της Ευρώπης απέναντι στην Ιστορία. Ένα μέρος των αγορών δεν κατανόησε τον πολιτικό χαρακτήρα αυτού του σχεδίου και υποτίμησε το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν έχει άλλη επιλογή για να υπάρξει στην παγκοσμιοποίηση παρά να οργανωθεί γύρω από το κοινό της νόμισμα.