Σφαγή σε απευθείας μετάδοση

Στο Σαράγεβο, είχαν να κάνουν με τους καθημερινούς βομβαρδισμούς του σερβικού πυροβολικού και με τις τυφλές βολές των ελευθέρων σκοπευτών. Στην Τσετσενία, ήταν αναγκασμένοι να κρύβουν τους τραυματίες σε αυτοσχέδια καταφύγια ή υπόγεια, γιατί ήξεραν ότι αν τους εντόπιζαν οι μπράβοι του καθεστώτος θα τους έσφαζαν, μαζί με τους προστάτες τους. Στη σφυροκοπούμενη Χομς, πάλι, οι κάτοικοι δεν ξέρουν τι να κάνουν τους νεκρούς τους, οι δρόμοι για τα νεκροταφεία είναι κλειστοί, τους θάβουν λοιπόν στους κήπους τους. Η μπορεί και να τους καίνε.

Όπως επισημαίνει στην Ελ Παϊς μια από τις πιο μαχητικές πένες της Ισπανίας, ο Χουαν Γκοϊτισόλο, στη σφαγή που έγινε πριν από 30 ακριβώς χρόνια στη γειτονική Χάμα ο υπόλοιπος κόσμος δεν είχε ενημέρωση. Είκοσι χιλιάδες άνθρωποι σφαγιάστηκαν από τα στρατεύματα του Χαφέζ ελ Ασαντ, πατέρα του σημερινού δικτάτορα, και το καθεστώς συγκάλυψε το έγκλημα. Σήμερα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Χάρις σε μερικούς ηρωικούς ανταποκριτές, αλλά και στις εικόνες που προέρχονται από τα κινητά τηλέφωνα και τα κοινωνικά δίκτυα, παρακολουθούμε το μακελειό σε όλη του την έκταση. Και επιπλέον, το παρακολουθούμε απολύτως ανήμποροι να αντιδράσουμε. Μια διεθνής επέμβαση στη Συρία, ανάλογη μ’εκείνη που έγινε στη Λιβύη, είναι πολύ δύσκολη, αν όχι αδύνατη. Όχι επειδή η χώρα αυτή δεν έχει πετρέλαιο, όπως ισχυρίζονται οι κυνικοί. Αλλά επειδή μια στρατιωτική επέμβαση θα έβαζε φωτιά σ’ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.

Είναι λοιπόν πιθανό να «νικήσει» ο σημερινός δικτάτορας, όπως είχε νικήσει στη Χάμα ο πατέρας του; Όχι. Ο άνθρωπος που διάλεξε την οφθαλμιατρική γιατί τον απωθούσε η θέα του αίματος ξέρει ότι έχει περάσει το σημείο μη επιστροφής. Αν εγκαταλείψει την εξουσία ζωντανός, δεν θα βρίσκει χώρα να τον δεχθεί. Το πότε θα συμβεί αυτό όμως, παρατηρεί ο γάλλος ισλαμολόγος Ζιλ Κεπέλ στη Ρεπούμπλικα, εξαρτάται αποκλειστικά από την αντιπολίτευση. Αντίθετα με την Τυνησία ή την Αίγυπτο, η τελευταία δεν μπορεί να υπολογίζει στη στήριξη του στρατού, καθώς το γενικό του επιτελείο αποτελείται κατά πλειοψηφία από Αλεβίτες, τη θρησκευτική ομάδα στην οποία ανήκει και ο Ασαντ. Οι Αλεβίτες φοβούνται ότι αν νικήσουν οι επαναστάτες, που στην πλειοψηφία είναι Σουνίτες, θα στραφούν εναντίον τους.

Η ιδιαιτερότητα της συριακής κρίσης είναι ότι συνδέεται άμεσα με δύο ανοιχτά μεσανατολικά μέτωπα: το παλαιστινιακό και το ιρανικό. Το Ιράν έχει ανάγκη τη Συρία γιατί του επιτρέπει να μεταφέρει στο έδαφός της τα όπλα που χρειάζεται η Χεζμπολάχ για να ασκεί πίεση στο Ισραήλ. Τα κράτη του Κόλπου πάλι, που ανησυχούν για τις ιρανικές πυρηνικές φιλοδοξίες, γνωρίζουν ότι η πτώση της Συρίας θα αποδυνάμωνε την Τεχεράνη. Εχουν έτσι κάθε λόγο να ενθαρρύνουν την εξέγερση, όσο κι αν φοβούνται ότι πάνω στη σύγχυση μπορεί το Ισραήλ να επιτεθεί στο Ιράν. Όλα μπερδεύονται, αλλά καθόλου γλυκά.