Η επιστροφή της Αριστεράς

Η έναρξη της χρονικής περιόδου κατά την οποία θα κατατεθούν οι υποψηφιότητες για το χρίσμα του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος για την προεδρία συνοδεύεται από μια ζωηρή συζήτηση για τους τρόπους με τους οποίους η Αριστερά θα επιστρέψει στην εξουσία. Με ζωντανές ακόμη τις μνήμες από τη «γαλλική 21η Απριλίου» (δηλαδή τον αποκλεισμό του Λιονέλ Ζοσπέν από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2002) και χωρίς έναν «προφανή» υποψήφιο (μετά το σοκ από την υπόθεση Ντομινίκ Στρος-Καν), οι Σοσιαλιστές αναρωτιούνται πώς θα πάρουν πίσω τους ψηφοφόρους που έχασαν τα τελευταία χρόνια και πώς θα πείσουν την κοινή γνώμη ότι έχουν ένα ριζικά διαφορετικό πρόγραμμα από εκείνο των αντιπάλων τους.

Αφετηρία του προβληματισμού είναι η δυσαρέσκεια μεγάλου μέρους των λαϊκών στρωμάτων. Το 1981, τα στρώματα αυτά στήριξαν μαζικά την Αριστερά: 72% των εργατών έστειλε τον Φρανσουά Μιτεράν στο Προεδρικό Μέγαρο. Το 2007, το αντίστοιχο ποσοστό στον δεύτερο γύρο είχε μειωθεί σε 50%. Πρώτη φορά στην ιστορία, οι εργάτες δεν ψήφιζαν στην πλειοψηφία τους Αριστερά. Παράλληλα, είχε αλλάξει τόσο η σύνθεσή τους όσο και η στάση τους απέναντι στην πολιτική. Οπως αναφέρει η τελευταία έκθεση του ιδρύματος Terra Nova, τα άνεργα λαϊκά στρώματα έχουν τελείως διαφορετική συμπεριφορά από τα «ενσωματωμένα». Οι πρώτοι απομακρύνονται από την πολιτική, άρα η Αριστερά πρέπει να τους δείξει την κοινωνική της αλληλεγγύη. Οι δεύτεροι «φλερτάρουν» με τον λαϊκισμό, άρα η Αριστερά πρέπει να υπερασπιστεί την αγοραστική τους δύναμη και να αγωνιστεί για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους.

«Η Αριστερά δεν θα κερδίσει αν αποκηρύξει τον εαυτό της», λέει ο πρόεδρος του ιδρύματος Ολιβιέ Φεράν στο περιοδικό Μαριάν. «Θα κερδίσει αν είναι η Αριστερά». Ανοησίες, απαντά ο φιλόσοφος Μισέλ Ονφρέ. Η Αριστερά έχει πάψει να είναι η Αριστερά από το 1983. Τα λαϊκά στρώματα απομακρύνθηκαν από αυτήν γιατί αισθάνθηκαν να προδίδονται τουλάχιστον τέσσερις φορές. Η πρώτη ήταν όταν ο Μιτεράν θυσίασε τις αριστερές ιδέες στο όνομα του πολιτικού πραγματισμού και του οικονομικού ρεαλισμού. Η δεύτερη ήταν όταν πάλι ο Μιτεράν παραιτήθηκε της εθνικής κυριαρχίας για να αρχίσει η ευρωπαϊκή περιπέτεια. Η τρίτη ήταν όταν ο Ζοσπέν διακήρυξε ότι το κράτος δεν μπορεί να κάνει τα πάντα και εγκατέλειψε τους αριστερούς στην τύχη τους. Και η τέταρτη ήταν όταν το Σοσιαλιστικό Κόμμα κάλεσε τους οπαδούς του να υπερψηφίσουν τη συνταγματική μεταρρύθμιση του 2005 - και αποδοκιμάστηκε.

Σύμφωνα με τον Ονφρέ, όλοι αυτοί οι διανοούμενοι που θέλουν Ευρώπη, κι άλλη Ευρώπη, πάντα Ευρώπη, κι ακόμη περισσότερη Ευρώπη, θα άξιζαν να γίνουν επίτιμα μέλη του Εθνικού Μετώπου. Τέτοια διαβάζει ο Ζακ Ντελόρ και αναρωτιέται σε τι περιπέτεια μπήκε η κόρη του.