Η ειρήνη πρέπει να επιβληθεί

Υπάρχουν δύο αναγνώσεις της προχθεσινής οµιλίας του Μπαράκ Οµπάµα για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Σύµφωνα µε την πρώτη, ο αµερικανός πρόεδρος εγκαινίασε µια νέα πολιτική απέναντι στην αραβοϊσραηλινή διένεξη, µιλώντας για πρώτη φορά για τα σύνορα του 1967 και αρνούµενος να δεσµευτεί ότι οι ισραηλινοί οικισµοί θα ληφθούν υπόψη σε οποιαδήποτε µελλοντική συµφωνία (µε εξαίρεση κάποιες «αµοιβαία αποδεκτές ανταλλαγές εδαφών»). «Η θέση του ότι οι διαπραγµατεύσεις πρέπει να αρχίσουν από τα σύνορα και την ασφάλεια αποσκοπεί στο να προκαλέσει συζήτηση στο εσωτερικό του ΙΣραήλ και να ξεσκεπάσει την κωλυσιεργία του Νετανιάχου», σηµειώνει ο Ντάνιελ Λέβι από το New America Foundation. ∆εν είναι περίεργο λοιπόν ότι ο ισραηλινός πρωθυπουργός εξέφρασε χωρίς περιστροφές τη δυσαρέσκειά του. «Ο Οµπάµα υιοθέτησε το σχέδιο του Αραφάτ για την καταστροφή του Ισραήλ», είπε ένας βουλευτής του Λικούντ, ο Ντάνι Ντανόν.

Οι οπαδοί της ανάγνωσης αυτής επισηµαίνουν επίσης ότι ο αµερικανός πρόεδρος κάλεσε τον σύρο οµόλογό του να σταµατήσει την καταστολή ή να αποχωρήσει από την εξουσία, επέκρινε το Μπαχρέιν (έναν βασικό σύµµαχο της Αµερικής) επειδή έπνιξε τις διαδηλώσεις στο αίµα και ανήγγειλε βοήθεια 2 δισεκατοµµυρίων δολαρίων προς την Αίγυπτο για να λύσει τα οικονοµικά της προβλήµατα. Με λίγα λόγια, ο ηγέτης της υπερδύναµης πήρε το µέρος των πρωταγωνιστών της Αραβικής Ανοιξης.

Η δεύτερη ανάγνωση µπορεί να συµπυκνωθεί σε µια φράση: «Λόγια, λόγια, λόγια». Οι Παλαιστίνιοι πρέπει να αποκτήσουν ένα «βιώσιµο» κράτος, οι Ισραηλινοί πρέπει να ζουν µε ασφάλεια στο δικό τους «εβραϊκό κράτος», η ειρήνη δεν µπορεί να επιβληθεί στα δύο µέρη αλλά να συµφωνηθεί µέσα από διαπραγµατεύσεις. Ειρήνη, θάρρος, δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια, δηµοκρατία. Ο Ρόµπερτ Φισκ της Ιντιπέντεντ είναι πολύ επιφυλακτικός µε όλα αυτά. «Βιώσιµο» σηµαίνει άραγε ένα κράτος το οποίο δεν θα έχει όπλα για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και το οποίο – προσοχή! – οι Παλαιστίνιοι δεν θα ανακηρύξουν τον ερχόµενο Σεπτέµβριο ζητώντας από τα Ηνωµένα Εθνη να το αναγνωρίσουν; Και γιατί ο Οµπάµα χαρακτήρισε το Ισραήλ «εβραϊκό κράτος»; ∆εν ξέρει ότι ζουν εκεί εκατοντάδες χιλιάδες Αραβες µε ισραηλινό διαβατήριο; Ή απλώς ήθελε να καλοπιάσει τον Νετανιάχου, λίγες ώρες πριν τον συναντήσει στον Λευκό Οίκο;

Ναι, ο Οµπάµα ήταν σκληρός µε το Μπαχρέιν. Αλλά δεν είπε λέξη για τη Σαουδική Αραβία. Εχυσε, αντίθετα, πολλά δάκρυα για τον τυνήσιο µικροπωλητή από τον οποίο άρχισαν οι εξεγέρσεις – µόνο που τη χώρα αυτού του δύστυχου ανθρώπου δεν την είχε ποτέ αναφέρει µέχρι την ηµέρα που αναγκάστηκε να φύγει ο δικτάτορας Μπεν Αλι. Οσο για τη διαβεβαίωσή του ότι οι Ηνωµένες Πολιτείες έκοψαν τη φόρα των Ταλιµπάν, λίγοι είναι εκείνοι που θα το πιστέψουν.

Η οµιλία της περασµένης Πέµπτης στο Στέιτ Ντιπάρτµεντ, όπως και η οµιλία πριν από δύο χρόνια στο Κάιρο, αποτελούν χωρίς αµφιβολία λαµπρά κείµενα. Πρέπει όµως να συνοδευτούν από πράξεις. Ο Οµπάµα κάνει λάθος: η ειρήνη πρέπει να επιβληθεί.