Η ιντελιγκέντσια της σιωπής

Πρώτα απ’ όλα εκφράζουν την απέραντη ευγνωµοσύνη τους προς τον τυνησιακό λαό, από τον οποίο ξεκίνησαν όλα. Υστερα δηλώνουν ότι στηρίζουν µε όλες τους τις δυνάµεις τον αιγυπτιακό λαό στην αποφασιστική του µάχη κατά της τυραννίας. Υποκλίνονται µπροστά σε όλους εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους για να εκπληρωθεί ένα όραµα που έχει βαλτώσει εδώ και δεκαετίες: το όραµα µιας πιο δίκαιης και πιο ανθρώπινης κοινωνίας. Και απευθύνουν δύο εκκλήσεις. Προς τους διανοούµενους, όπου κι αν βρίσκονται, να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους προς τους αγώνες των αραβικών λαών, και ιδιαίτερα του αιγυπτιακού. Προς τα όργανα της διεθνούς κοινότητας να ταχθούν στο πλευρό των µαχητών της ελευθερίας και να τους βοηθήσουν να οικοδοµήσουν τη δηµοκρατία.

Ο λόγος για περισσότερους από 60 συγγραφείς, φιλοσόφους, σκηνοθέτες, πανεπιστηµιακούς και ζωγράφους από το Μάγρεµπ και τη Μέση Ανατολή, που υπέγραψαν ένα µανιφέστο µε τα παραπάνω σηµεία και το έδωσαν στη δηµοσιότητα την εποµένη της επίθεσης των φιλοκυβερνητικών χούλιγκαν εναντίον του πλήθους που ήταν συγκεντρωµένο στην Πλατεία Ταχρίρ. Ανάµεσα σ’ αυτούς που υπογράφουν, ο βραβευµένος λιβανέζος συγγραφέας Αµίν Μααλούφ, ο επίσης λιβανέζος ποιητής Αδωνις, ο µαροκινός διανοούµενος Αµπντελατίφ Λααµπί, ο παλαιστίνιος ζωγράφος Καµάλ Μπουλάτα, ο ιρακινός συγγραφέας Τζαµπάρ Γιασίν. Μεγάλα ονόµατα, τα περισσότερα από τα οποία είναι γνωστά στη ∆ύση.

Περιέργως, όµως, η έκκλησή τους δεν φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα την ιντελιγκέντσια της Ευρώπης. Οι γάλλοι διανοούµενοι, για παράδειγµα, µπορεί να χειροκροτούν τους εξεγερµένους της Τύνιδας και του Καΐρου, µπορεί να τους θαυµάζουν για το θάρρος τους, δεν αφήνονται όµως να παρασυρθούν από ενθουσιασµό. Μερικοί, µάλιστα, σχεδόν ενοχλούνται από τις σκηνές που δείχνει η τηλεόραση. «Τι περιµένετε από ανθρώπους που περνούν τις διακοπές τους στο πολυτελές ξενοδοχείο “Ριάντ” του Μαρακές ή σε παλάτια της Τυνησίας και της Αιγύπτου;», παρατηρεί στη «Μοντ» ο Ρεζίς Ντεµπρέ. «Οι τύποι αυτοί αφενός τρέµουν τον ισλαµισµό και αφετέρου δεν ξέρουν τι να σκεφτούν για λαϊκά κινήµατα που αργά ή γρήγορα µπορεί να στραφούν κατά του Ισραήλ».

Η τελευταία παρατήρηση αφορά προφανώς διανοούµενους σαν τον Αλέν Φίνκιελκροτ, ο οποίος κρίνει σκόπιµο να εξηγηθεί, κάνοντας διάκριση ανάµεσα στην Τυνησία και την Αίγυπτο. «Στην πρώτη, ο ρόλος των γυναικών και η αυτοσυγκράτηση των διαδηλωτών δείχνουν ότι πρόκειται για ένα αυθεντικό κίνηµα υπέρ της δηµοκρατίας. Με την Αίγυπτο τα πράγµατα είναι πιο πολύπλοκα: οι επιθέσεις εναντίον των Κοπτών, συνθήµατα όπως “Μουµπάρακ, σιωνιστή”, αλλά και η χαρά του Ιράν για όσα συµβαίνουν, µας αναγκάζουν να είµαστε επιφυλακτικοί».

Ανάλογες απόψεις εκφράζει και ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί, σύµφωνα µε τον οποίο πρέπει να ζητηθεί από τους διαδηλωτές να δεσµευτούν µεταξύ άλλων ότι θα σεβαστούν την… ειρηνευτική συµφωνία του Ισραήλ µε την Αίγυπτο! Είναι πράγµατι πολύ µακριά το Παρίσι από το Κάιρο. Τα παθήµατα του 1989 δεν έγιναν µαθήµατα.