Απαγορευµένα φιλιά

Για τον Φρόυντ, τα πράγµατα είναι απλά: το φιλί είναι ένα υποκατάστατο, η διαστροφή µιας αγκαλιάς, αλλά είναι η µοναδική διαστροφή που αποδεχόµαστε ως κάτι φυσιολογικό.

Ο βρετανός ψυχοθεραπευτής Ανταµ Φίλιπς τα λέει λίγο πιο µπερδεµένα. Στο βιβλίο του «Για το φιλί, το γαργαλητό και την πλήξη» (1993), γράφει ότι αν το φίληµα είναι ένας τρόπος να σωπαίνουν τα στόµατα των εραστών, τότε πρέπει να γίνει γνωστό τι λένε οι τελευταίοι όταν φιλιούνται. Αλλά ούτε αυτό θα ήταν αρκετό - αφού κάθε φιλί είναι και µια µικρή ιστορία. Σε γενικές γραµµές, πάντως, στη δυτική κουλτούρα το φιλί δεν καταλαµβάνει πια καµιά περίοπτη θέση. Μόνο καµιά θεούσα µπορεί να σκανδαλιστεί βλέποντας ένα ζευγάρι να φιλιέται στον δρόµο.

Τελείως διαφορετικά είναι τα πράγµατα στην Ινδία. Εκεί, το φιλί θεωρείται άσεµνη πράξη και απαγορεύεται αυστηρά στους δηµόσιους χώρους. Ο Ρίτσαρντ Γκιρ είχε προκαλέσει µεγάλο σκάνδαλο όταν φίλησε µια διάσηµη ινδή ηθοποιό στη διάρκεια ενός φεστιβάλ στη Βοµβάη. Οι σκηνές µε φιλιά αποφεύγονται και στο Μπόλιγουντ: µόλις τα στόµατα των πρωταγωνιστών πλησιάσουν επικίνδυνα, η κάµερα στρέφεται αλλού. Ο ιταλός ανθρωπολόγος και αρχιτέκτονας Φράνκο Λα Τσέκλα πάντα προσπαθούσε να καταλάβει τον λόγο. Κι όταν βρέθηκε πέρυσι να γευµατίζει στη Φλωρεντία µε µια από τις πιο γνωστές, και πιο όµορφες, σταρ του ινδικού κινηµατογράφου, τη 43χρονη Ναντάνα Σεν (κόρη του γνωστού οικονοµολόγου Αµάρτυα Σεν), τη ρώτησε ευθέως. Εκείνη διατύπωσε την υπόθεση ότι αυτό συµβαίνει επειδή το Μπόλιγουντ (6.000 ταινίες τον χρόνο, 14 εκατοµµύρια θεατές την ηµέρα) είναι η συνέχεια του παραδοσιακού θεάτρου, όπου τους γυναικείους ρόλους τους έπαιζαν άνδρες. «Αντίθετα µε τις ηθοποιούς στη Δύση, εµάς δεν µας ρωτούν αν θα εµφανιζόµασταν γυµνές στην οθόνη, αλλά αν θα δεχόµασταν να φιληθούµε», του είπε.

«Και φυσικά απαντάµε όλες αρνητικά». Πώς γίνεται όµως η σεξουαλικότητα, ο ερωτισµός, η σαγήνη, να µην έχουν οικουµενικά χαρακτηριστικά, αλλά η σηµασία, το περιεχόµενο και η αντιπροσώπευσή τους να αλλάζουν από χώρα σε χώρα; Προσπαθώντας να δώσουν µια απάντηση, ο αρχιτέκτονας και η ηθοποιός άρχισαν µια έρευνα που της έδωσαν τον τίτλο «Ενας άλλος τρόπος να φιλιόµαστε». Η Ναντάνα είναι ενθουσιασµένη, ψάχνει τη βιβλιογραφία, κρατά σηµειώσεις, και είναι αποφασισµένη να µιλήσει µε όλα τα αστέρια του ινδικού κινηµατογράφου, από τη Σαρµίλα Ταγκορέ, ηρωίδα των ταινιών του Σατιαζίτ Ράι, µέχρι τον διάσηµο Αµιτάµπ Μπαχτσάν και τον πανέµορφο Σαχ Ρουχ Χαν.

Το αποτέλεσµα θα είναι πολύ ενδιαφέρον. Κι όπως γράφει ο Φράνκο Λα Τσέκλα στη Ρεπούµπλικα, ίσως απαντηθεί επιτέλους το θεµελιώδες ερώτηµα που είχε θέσει η Χρυσηίδα στο έργο του Σαίξπηρ «Τρωίλος και Χρυσηίδα»: «Στο φιλί, ποιος είναι αυτός που δίνει και ποιος αυτός που παίρνει;».