Εκατό χρόνια θανάτου

Αγωνίστηκαν να αποκτήσουν πατρίδα. Πολέµησαν γι' αυτήν. Δικαιολόγησαν ακόµη και ακρότητες στο όνοµά της. Και τώρα αναρωτιούνται µήπως πρέπει να την εγκαταλείψουν.

Ο Νταβίντ Γκροσµάν θυµίζει λίγο τις Μητέρες της Πλατείας του Μάη, στο Μπουένος Αϊρες. Ή τις συγγενείς των πολιτικών κρατουµένων στην Αβάνα. Οπως εκείνες, έτσι κι αυτός διαδηλώνει κάθε εβδοµάδα µαζί µε άλλους ειρηνιστές έξω από τα σπίτια της αραβικής συνοικίας Σεΐχ Ζάρα, στην Ανατολική Ιερουσαλήµ. Ο στόχος της καθιστικής διαµαρτυρίας, στην οποία συµµετέχουν και αρκετοί ειρηνιστές από την Ευρώπη, είναι να αποφευχθεί η αποµάκρυνση µερικών παλαιστινιακών οικογενειών. Πριν από µερικές Παρασκευές, τον συνάντησε ο ανταποκριτής της «Κοριέρε ντέλα Σέρα». Ο συγγραφέας φορούσε όπως πάντα µαύρα και καθόταν σ' ένα παγκάκι κάτω από µια ελιά. Αλλά δεν είχε καµιά όρεξη να µιλήσει. «Σας παρακαλώ, µη µου κάνετε ερωτήσεις», είπε στον δηµοσιογράφο. «Εχω την αίσθηση ότι επαναλαµβάνω τα ίδια πράγµατα εδώ και εκατό χρόνια...».

Στα 56 του χρόνια, τέσσερα χρόνια αφότου έχασε τον γιο του στην τελευταία φάση του πολέµου κατά της Χεζµπολάχ στον Λίβανο, ο Γκροσµάν είναι αποκαρδιωµένος. «Εξετάζω την πιθανότητα να εγκαταλείψω το Ισραήλ», εξοµολογήθηκε τις προάλλες σε συνέντευξή του στο Κανάλι 10 του Λονδίνου, όπου βρέθηκε µε αφορµή την κυκλοφορία στα αγγλικά τού καινούργιου του βιβλίου. «Η πιθανότητα αυτή υπάρχει πάντα, αν και ξέρω ότι θα φύγω µόνο όταν το Ισραήλ πάψει να είναι δηµοκρατία. Ενα µέρος της τραγωδίας των Εβραίων ως ατόµων, αλλά και ως συνόλου, είναι ότι δεν είχαµε ποτέ ένα αληθινό σπίτι.
Σήµερα έχουµε το Ισραήλ. Το έχουµε εδώ και 62 χρόνια. Αλλά δεν είναι η πατρίδα που είχαµε ονειρευτεί».

Ενας από τους λόγους της απογοήτευσης του συγγραφέα είναι φυσικά το αδιέξοδο στις ειρηνευτικές συνοµιλίες µε τους Παλαιστινίους. «Δεν είµαι σίγουρος ότι οι δύο ηγέτες που διαπραγµατεύονται, ο Ισραηλινός και ο Παλαιστίνιος, έχουν το θάρρος να κάνουν τα αναγκαία βήµατα για την επίτευξη της ειρήνης», είπε στη συνέντευξή του. «Υστερα από εκατό χρόνια θανάτου, ίσως να έχουµε χάσει τη σωστή στιγµή». Τι να περιµένει λοιπόν; Σε τι να ελπίζει; Το µόνο που του έµεινε είναι να συµπαρίσταται σε διωκόµενους Παλαιστινίους ή να συµµετέχει στο µποϊκοτάρισµα των εκδηλώσεων στα κατεχόµενα εδάφη. «Αυτός και άλλοι διανοούµενοι ξεχνούν ότι οι οικισµοί γεννήθηκαν µετά τον Πόλεµο των Εξι Ηµερών, ο οποίος επιβλήθηκε στο Ισραήλ», του επιτέθηκε πρόσφατα ο Νοάµ Αρνόν, εκπρόσωπος των εποίκων της Χεβρώνας. Αλλά δεν λείπουν κι εκείνοι που τον υπερασπίζονται δηµοσίως. «Εχω σκεφτεί κι εγώ να φύγω», λέει ο Τζόναταν Γκέφεν, συγγραφέας και ανιψιός τού πρώτου προέδρου της χώρας Χαΐµ Βάισµαν. «Οταν έρθει εκείνη η ηµέρα, ο Γκροσµάν δεν θα είναι µόνος».