Μια παράξενα µυστηριακή χώρα

«Εκατόν είκοσι χιλιάδες άνθρωποι θα φύγουν από την Ιρλανδία µέχρι το τέλος του 2011»: ο πρωτοσέλιδος τίτλος των χθεσινών «Αϊρις Τάιµς» ήταν οµολογουµένως λίγο καταθλιπτικός.

Υπάρχει όµως και η άλλη όψη. Υπάρχει η ιστορία ενός άνδρα από το Ουίκλοου που επέστρεψε στην Ιρλανδία ύστερα από πέντε χρόνια περιπλάνησης στον υπόλοιπο κόσµο. Οπως λέει στον απεσταλµένο των «Φαϊνάνσιαλ Τάιµς», είχε εγκαταλείψει τη χώρα του επειδή δεν άντεχε την παράκρουση που είχαν πάθει οι συµπατριώτες του µε το χρήµα. Και τώρα αποφάσισε να επιστρέψει, µε την ελπίδα ότι «θα αρχίσουµε να είµαστε ανθρώπινοι ξανά, και θα ανήκουµε όλοι ο ένας στον άλλον, και θα είµαστε οι παλιοί, καλοί Ιρλανδοί που πίνουµε µια πίντα και βοηθάµε τον γείτονά µας». Με άλλα λόγια, αυτό που τον έφερε πίσω ήταν η απότοµη προσγείωση ενός λαού που νόµιζε ότι είχε γίνει πλούσιος. Οι ψευδαισθήσεις κατέρρευσαν. Τα όνειρα διαλύθηκαν. Περιέργως, όµως, η κρίση δεν έχει πάρει τους Ιρλανδούς από κάτω.

Η κρίση αυτή είναι βέβαια πρωτίστως οικονοµική. Η άνοδος και η πτώση της κέλτικης τίγρης. Η εισβολή του νεοπλουτισµού σε εθνική κλί µακα, που έδωσε ακόµη και στο γοητευτικό Δουβλίνο µια όψη κιτς. Ο πολλαπλασιασµός των ακριβών αυτοκινήτων και των επαύλεων µε τα άλογα, τα λιοντάρια και τους αετούς στις κολόνες τους. Οι Ιρλανδοί, όπως άλλωστε και οι Ελληνες, γλεντούσαν µε ξένα χρήµατα. Και σήµερα πολλοί από αυτούς µαζεύονται στις παµπ και βρίζουν την Ευρώπη. Αλλά δεν είναι αυτό το κυρίαρχο αίσθηµα. Ο βρετανός δηµοσιογράφος συνάντησε στο ταξίδι του ανθρώπους µε κέφι και µε πείσµα. Καθώς έπινε τον καφέ του στα νοτιοανατολικά, στο Τίναχελι, έβλεπε οχήµατα τροφοδοσίας να πηγαινοέρχονται, νέους να συρρέουν στο γειτονικό κέντρο τέχνης, νοικοκυρές να κουτσοµπολεύουν στο πεζοδρόµιο. Οπως έγραψε µια γυναίκα στην τοπική εφηµερίδα, «πιστεύω ότι στις παύσεις αυτής της όµορφης και παράξενα µυστηριακής χώρας βρίσκονται οι απαντήσεις».

Η Ιρλανδία κάνει µια παύση και σκέφτεται. Αναθεωρεί τη σχέση της µε τους πολιτικούς, µε τους τραπεζίτες και - φυσικά - µε τους παπάδες. Η δεύτερη µεγάλη κρίση της είναι µια κρίση αξιών και σχετίζεται µε τα πρόσφατα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων από ιερείς. Το αποτέλεσµα ήταν να πληγεί η επιρροή της Καθολικής Εκκλησίας - όχι όµως και η πνευµατικότητα. Οι προσκυνητές εξακολουθούν να συρρέουν µαζικά αυτές τις µέρες στο καθαρτήριο του Αγίου Πατρικίου, στο Λοχ Ντεργκ. Κάθονται σιωπη λοί για τρεις µέρες, µένουν άγρυπνοι µια νύχτα, δεν τρώνε σχεδόν τίποτα, κυκλοφορούν ξυπόλητοι και τραγουδούν θρησκευτικούς ύµνους. Ερχονται σε επαφή µε τη φύση, αναζητούν τα βαθύτερα ένστικτά τους και επιστρέφουν στην πεζή καθηµερινότητα πιο ήρεµοι, πιο σίγουροι, πιο ειρηνικοί.