Δευτέρα, Μαΐου 17, 2010

Ενας θετικός απολογισµός





Στον Ριχάρδο Β', ο Σαίξπηρ έχει µερικούς στίχους που αποκτούν ιδιαίτερη επικαιρότητα µετά τις τελευταίες εξελίξεις στη Βρετανία. «Οπως σ' ένα θέατρο, τα µάτια των θεατών / όταν ένας ταλαντούχος ηθοποιός εγκαταλείπει τη σκηνή / στρέφονται τεµπέλικα προς τον επόµενο / γνωρίζοντας ότι η φλυαρία του θα είναι βαρετή». Πράγµατι, σε σχέση µε την έξοδο του Γκόρντον Μπράουν από την πολιτική σκηνή, η είσοδος του Ντέιβιντ Κάµερον ήταν ένα γεγονός σχεδόν βαρετό.

Το Νέο Εργατικό Κόµµα έχει δεχθεί τα τελευταία χρόνια έντονη κριτική, τόσο από τα αριστερά όσο και από τα δεξιά. Οι οπαδοί του πρώτου στρατοπέδου το κατηγορούν ότι εγκατέλειψε τα αυθεντικά σοσιαλδηµοκρατικά ιδανικά και ότι έσυρε τη Βρετανία στον καταστροφικό πόλεµο του Ιράκ. Οι δεξιοί επικριτές του θεωρούν ότι απέτυχε τόσο στο οικονοµικό όσο και στο κοινωνικό πεδίο. Αν και συµµερίζεται ορισµένες από αυτές τις κριτικές, ο Αντονι Γκίντενς θεωρεί ότι ο απολογισµός των 13 ετών που παρέµειναν οι Εργατικοί στην εξουσία είναι θετικός.

Οπως γράφει ο θεωρητικός του Τρίτου Δρόµου στη «Ρεπούµπλικα», οι παραδοσιακοί στόχοι της Αριστεράς - η αλληλεγγύη, η µείωση των ανισοτήτων, η προστασία των πιο ευάλωτων, ο ενεργός ρόλος της κυβέρνησης και του κράτους - παρέµειναν άθικτοι και µετά τη µετάλλαξη του κόµµατος υπό την ηγεσία του Τόνι Μπλερ. Αυτό που άλλαξε ριζικά ήταν τα προγράµµατα για την επίτευξη αυτών των στόχων, ώστε να ληφθούν υπόψη οι αλλαγές που έγιναν στη µεταβιοµηχανική δυτική κοινωνία: η παγκοσµιοποίηση, η ανάπτυξη της πληροφορικής, το Διαδίκτυο, η µείωση του βάρους της αστικής τάξης και η αύξηση του ρόλου των επιχειρήσεων στη δηµιουργία πλούτου.

Είναι αλήθεια ότι οι οικονοµικές ανισότητες δεν περιορίστηκαν στα χρόνια των Εργατικών. Η θέση των φτωχών, όµως, βελτιώθηκε σηµαντικά. Η περιπέτεια στο Ιράκ ήταν τραγική, αλλά οι στρατιωτικές επεµβάσεις στη Βοσνία, το Κόσοβο και τη Σιέρα Λεόνε ήταν επιτυχηµένες. Η µετατροπή της Βρετανίας σε ένα είδος φορολογικού παραδείσου ήταν λάθος - αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι τα 13 τελευταία χρόνια ήταν µια συνέχεια του θατσερισµού µε άλλους τρόπους.

Ο Γκόρντον Μπράουν έκανε κι αυτός αρκετά λάθη. Δεν µπόρεσε να επιβάλει την ηγετική του θέση: αντίθετα µε τον προκάτοχό του, που όταν µπήκε στην Ντάουνινγκ Στριτ είπε σε όλους «να µε φωνάζετε Τόνι», εκείνος δεν ζήτησε ποτέ να τον φωνάζουν Γκόρντον. Δεν έφερε τη Βρετανία πιο κοντά στην Ευρώπη. Ηγήθηκε όµως της χώρας του στη διάρκεια της χειρότερης παγκόσµιας χρηµατοπιστωτικής θύελλας του τελευταίου αιώνα. Ισως να άξιζε µια καλύτερη µεταχείριση από τους ψηφοφόρους. Αλλά είναι αλήθεια ότι το κόµµα του έκλεισε έναν κύκλο.