Εγγύηση και καταφύγιο

Η καλή δημοσιογραφία είναι σαν την καλή μουσική: γαληνεύει ή παθιάζει, αλλά πάντα μάς κάνει καλύτερους. Ένας άνθρωπος που το ήξερε καλά, και υπηρέτησε άριστα και τα δύο αυτά είδη, έφυγε χθες από κοντά μας.

Το 62ο συνέδριο της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του μήνα στο Χιντεραμπάντ της Ινδίας, είχε μια καλή είδηση: οι εφημερίδες δεν θα πεθάνουν. Απλώς θα αλλάξει η κατανομή των ρόλων στο εσωτερικό του κόσμου των μέσων ενημέρωσης. «Το χαρτί θα απευθύνεται σε κοινό όλο και υψηλότερων απαιτήσεων, ενώ το Διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα θα παραμείνουν μαζικά μέσα ενημέρωσης», είπε ο Χουαν Σενιόρ, αντιπρόεδρος της οργάνωσης Ιnternational Μedia Consulting Group. Με βάση αυτή τη λογική, η κυκλοφορία των εφημερίδων θα πέσει, ενώ η τιμή τους θα αυξηθεί. «Πρέπει να δοθεί έμφαση στην ποιότητα της γραφής και το βάθος της ανάλυσης», πρόσθεσε, εκτιμώντας ότι ο δημοσιογράφος θα μετατραπεί μοιραία σε δημοσιογράφο-αναλυτή (journanalyst).

Η εκτίμηση αυτή ζεσταίνει την καρδιά μας σε μια μέρα που όλοι μας- όχι μόνο οι δημοσιογράφοι αυτής της εφημερίδας, αυτού του ομίλου, αλλά ολόκληρης της χώρας- αισθανόμαστε ορφανοί. Δεν θα μπορούσε βέβαια να είναι κι αλλιώς. Δεν μπορεί να μην έχει μέλλον η σοβαρή, η έγκυρη, η τίμια δημοσιογραφία. Πάντα θα υπάρχει ένα κοινό γι΄ αυτήν, άλλοτε θα μειώνεται, άλλοτε θα αυξάνεται, είναι κάτι που έχει σχέση με την εποχή και με τις αξίες της. Την πεποίθηση αυτή δεν την εκφράζει βέβαια ένας «αντικειμενικός παρατηρητής», αλλά ένας τυχερός δημοσιογράφος. Ένας δημοσιογράφος που γνωρίζει τι σημαίνει σοβαρή και ελεύθερη δημοσιογραφία γιατί δούλεψε υπό την καθοδήγηση ενός Λέοντα Καραπαναγιώτη και την εποπτεία ενός Χρήστου Λαμπράκη. Τον πρώτο τον γνώρισα καλά. Τον δεύτερο, ελάχιστα. Και οι δύο μού ενέπνεαν μέγιστο σεβασμό. Και επίγνωση του προνομίου μου.

Σ΄ εκείνο το συνέδριο δόθηκε έμφαση και σε κάτι άλλο: στη δύναμη του «εμπορικού σήματος», της σφραγίδας. Ο αναπληρωτής διευθυντής σύνταξης της Γκάρντιαν, για παράδειγμα, δήλωσε ότι δεν είναι ούτε πιθανό ούτε επιθυμητό να καταργηθεί στο Διαδίκτυο η δωρεάν πρόσβαση στις εφημερίδες. «Χρειαστήκαμε δέκα χρόνια για να κτίσουμε το σήμα μας στο Web», είπε ο Πολ Τζόνσον. «Σήμερα, για μια εφημερίδα σαν τη δική μας, η δωρεάν πρόσβαση αποτελεί προϋπόθεση για να ασκούμε επιρροή στην κοινή γνώμη και να μετράμε στη δημόσια συζήτηση». Ασφαλώς και τα blogs αποτελούν μια δημοφιλή εναλλακτική πηγή ενημέρωσης, κυρίως για τις νεαρές ηλικίες. Ασφαλώς και οι παραδοσιακές, «συμβατικές» εφημερίδες αμφισβητούνται συχνά λόγω των σχέσεών τους με τις εταιρείες, των δεσμεύσεών τους απέναντι στους διαφημιστές ή των κομματικών τους προτιμήσεων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το «σήμα» είναι εγγύηση, είναι καταφύγιο, είναι χώρος προβληματισμού, συζήτησης και εκτόνωσης. Για το δικό μας σήμα, για το δικό μας επαγγελματικό σπίτι, ξέρουμε καλά σε ποιον χρωστάμε ευγνωμοσύνη.