Ο μύθος του αντισημιτισμού

Δύο φίλοι συναντιούνται σ’ένα μπαρ κι αρχίζουν να μιλούν για την κρίση, την ανεργία και τη φτώχεια. Κάποια στιγμή, λέει ο ένας στον άλλο: «Για όλα φταίνε οι Εβραίοι και οι ποδηλάτες». Κι ο άλλος, απορημένος: «Τι έκαναν οι ποδηλάτες;»

Το παλιό αυτό αντισημιτικό ανέκδοτο θυμήθηκε ο πολωνικής καταγωγής γάλλος συγγραφέας Μαρέκ Αλτέρ με αφορμή την επίθεση εναντίον του εβραϊκού σχολείου της Τουλούζης. Εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια, γράφει στη Ρεπούμπλικα, οι Εβραίοι είναι ένοχοι για όλα τα δεινά, και πρώτα απ’όλα επειδή σταύρωσαν τον Χριστό. Μόνο στη Γαλλία, οι Εβραίοι έχουν δεχθεί τα τελευταία τριάντα χρόνια τουλάχιστον τέσσερις επιθέσεις. Η δολοφονία των παιδιών έχει μια επιπλέον σημασία: όποιος μισεί τους Εβραίους θέλει να τους σκοτώσει όταν είναι μικροί.

Με την ανάλυση αυτή συμφωνεί και ένας από τους γνωστότερους αναλυτές του αντισημιτισμού, ο μαροκινής καταγωγής γαλλοεβραίος ιστορικός Ζορζ Μπενσουσάν, που μίλησε αυτή την εβδομάδα σε ένα σεμινάριο στο Μιλάνο για τον ευτελισμό της μνήμης. «Η αντισημιτική ψύχωση», είπε, «βρίσκει εύφορο έδαφος στις δυτικές χώρες όπου η συστηματική δαιμονοποίηση του Ισραήλ έχει γίνει μια μέθοδος εξορκισμού της ενοχής για τα εγκλήματα του παρελθόντος». Κατά την άποψή του, η Γαλλία δεν είναι μια αντισημιτική χώρα, την τελευταία δεκαετία όμως η εχθρότητα εναντίον των Εβραίων έχει ενταθεί, εν μέσω της αδιαφορίας των πολιτικών.

Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Είναι σωστό – όπως έσπευσε από την πρώτη στιγμή να δηλώσει και ο ισραηλινός πρωθυπουργός - να ενταχθεί η επίθεση της Τουλούζης σε ένα πλαίσιο οξυνόμενου αντισημιτισμού στην Ευρώπη; Τα στοιχεία που υπάρχουν δεν το επιβεβαιώνουν. Πριν από τους εβραίους μαθητές, ο σίριαλ-κίλερ με το σκούτερ είχε σκοτώσει βορειοαφρικανικής καταγωγής στρατιώτες και αύριο μπορεί να σκοτώσει μουσουλμάνους. Τίποτα δεν αποκλείει να πρόκειται για έναν ψυχοπαθή δολοφόνο. Και τίποτα δεν αποδεικνύει ότι σήμερα οι Εβραίοι της Γαλλίας απειλούνται. Αντίθετα, όπως επισημαίνει στη Μοντ ο γάλλος κοινωνιολόγος Μισέλ Βιεβορκά (συγγραφέας, μεταξύ άλλων, του βιβλίου «Ο αντισημιτισμός επιστρέφει;»), η Γαλλία βρίσκεται σήμερα σ’ένα ιστορικό πλαίσιο όπου ο αντισημιτισμός είναι λιγότερο έντονος. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, οι αντισημιτικές πράξεις ήταν το 2011 μειωμένες κατά 16%.

Οι πράξεις αυτές, σημειώνει ο Βιεβορκά, γνώρισαν έξαρση πριν από μια δεκαετία, όταν πολλοί Γάλλοι ταυτίστηκαν με την παλαιστινιακή υπόθεση. Οι δημόσιες αρχές όμως, σε συνεργασία με τις εβραϊκές οργανώσεις και τα μέσα ενημέρωσης, αντέδρασαν αποφασιστικά. Σήμερα, που οι εχθροί του Ισραήλ είναι η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, αυτή η ταύτιση είναι πιο δύσκολη. Καταλυτικό ρόλο έπαιξε και η εξέλιξη του Εθνικού Μετώπου: η Μαρίν Λεπέν είναι λιγότερο αντισημίτισσα από τον πατέρα της, ο οποίος δικαιολογούσε απολύτως την άρνηση του Ολοκαυτώματος.

Χρειάζεται ψυχραιμία λοιπόν. Η λειτουργία της γαλλικής δικαιοσύνης δεν πρέπει να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από κανέναν πολιτικό, για κανένα λόγο.