Η άλλη όψη του γερμανικού ονείρου

H Αγγελα Μέρκελ το είπε στο Νταβός καθαρά: η κρίση της ευρωζώνης οφείλεται στην έλλειψη πολιτικών δομών που είναι απαραίτητες για να λειτουργήσει το ευρώ σωστά. Η Γερμανία είναι αποφασισμένη να νικήσει τις αδυναμίες του κοινού νομίσματος. Μόνο που επειδή οι αδυναμίες αυτές συσσωρεύτηκαν επί πολλά χρόνια, δεν μπορούν να ξεπεραστούν με μια κίνηση. Χρειάζεται χρόνος. Και μέχρι τότε, λιτότητα, λιτότητα, λιτότητα.

Αυτή είναι η άποψη της γερμανίδας καγκελαρίου. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας έχει διαφορετική άποψη. Σύμφωνα με έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Τρίτη, η «διαρθρωτική αιτία» των σημερινών δυσκολιών της ευρωζώνης είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των γερμανών εξαγωγέων. Οι μεταρρυθμίσεις που αποφάσισε το 2003 η κυβέρνηση Σρέντερ παρουσιάζονται από το Βερολίνο ως πρότυπο προς μίμηση. Ο πρόεδρος Σαρκοζί δεν παύει τις τελευταίες εβδομάδες να εξαίρει το γερμανικό μοντέλο. Η ΔΟΕ, αντίθετα, θεωρεί ότι οι μεταρρυθμίσεις εκείνες φρενάρουν την ευρωπαϊκή ανάπτυξη. «Το κόστος της εργασίας στη Γερμανία μειώνεται εδώ και μια δεκαετία σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη των τελευταίων να δέχεται πίεση και να υπάρχουν ολέθριες συνέπειες για τη βιωσιμότητα των οικονομιών τους», τονίζεται στην έκθεση. «Επιπλέον, οι χώρες που γνωρίζουν κρίση δεν μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν την οδό των εξαγωγών για να αναπληρώσουν την έλλειψη εγχώριας ζήτησης, καθώς η βιομηχανία τους δεν μπορούσε να επωφεληθεί από μια ισχυρότερη εγχώρια ζήτηση στη Γερμανία».

Η περιοριστική μισθολογική πολιτική, σημειώνεται στην έκθεση, δεν μείωσε μόνο την κατανάλωση στη Γερμανία την περίοδο 1995-2001 σε σχέση με την υπόλοιπη ευρωζώνη. Οδήγησε και στην εκτόξευση των ανισοτήτων, με μια ταχύτητα που δεν είχε παρατηρηθεί ούτε την εποχή της ενοποίησης. Πράγματι. Όπως γράφει στο τελευταίο του τεύχος το περιοδικό Μαριάν, η Γερμανία έχει σήμερα 12 εκατομμύρια φτωχούς – περισσότερους κι από τον πληθυσμό της Ελλάδας! Μόνο την τελευταία διετία, οι «πελάτες» των συσσιτίων αυξήθηκαν από 1,3 σε 1,5 εκατομμύρια.

«Η φτώχεια στη Γερμανία δεν μοιάζει βέβαια μ’εκείνη του Τρίτου Κόσμου», εξηγεί η Ανκε Ασιγκ, εκπρόσωπος της εθνικής Ενωσης συσσιτίων. «Είναι μια φτώχεια κρυμμένη, μια φτώχεια που οφείλεται στον κοινωνικό αποκλεισμό, μια φτώχεια που το κράτος δεν την ομολογεί καθώς διαθέτει ακόμη τα μέσα να τη μετριάζει». Το φαινόμενο είναι πιο έντονο μεταξύ των ανέργων, των απασχολούμενων σε επισφαλείς εργασίες και των γυναικών που μεγαλώνουν μόνες τα παιδιά τους. Δυόμιση εκατομμύρια παιδιά ζουν σ’ένα φτωχό σπίτι. Ολοένα και συχνότερα είναι τα συσσίτια που εγκαθίστανται κοντά στα σχολεία για τα παιδιά που δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν κάτι από την καντίνα.

Οι Γερμανοί είναι ένας πλούσιος λαός: η περιουσία τους υπολογίζεται σε 8,6 τρισεκατομμύρια ευρώ. Μόνο που το 25% αυτού του ποσού ανήκει στο 1% των πλουσιότερων Γερμανών. Και το υπόλοιπο 70% πρέπει να αρκεστεί στο 9% της τούρτας…