Ενα εκπαιδευτικό σύστημα ΑΑΑ

Οι μαθητές στη Φινλανδία έχουν μια ωραία συνήθεια: πριν μπουν στην τάξη βγάζουν τα παπούτσια τους. Ισως να έχουν κρίνει οι ψυχολόγοι πως όταν είσαι με τις κάλτσες χαλαρώνεις, και μπορείς έτσι να αφομοιώσεις καλύτερα τη γνώση. Ισως απλώς το σχολείο να θεωρείται προέκταση του σπιτιού, όπου επίσης οι περισσότεροι Φινλανδοί κυκλοφορούν ξυπόλητοι. Εν πάση περιπτώσει, όποιος περάσει έξω από μια αίθουσα διδασκαλίας στο Ελσίνκι ή σε μια άλλη φινλανδική πόλη, θα δει παραταγμένα απ’έξω καμιά εικοσαριά ζευγάρια. Εκτός από το Λαακαβουόρι, μια φτωχή ανατολική συνοικία της πρωτεύουσας. Εδώ, έξω από την τάξη 3C του Δημοτικού βλέπει κανείς μόνο τέσσερα ζευγάρια παπούτσια: της Αναστάσια, του Αρτουρ, του Κέβιν και του Αρθουρ. Τεσσάρων παιδιών που έφτασαν πριν από δυο μήνες με τους γονείς τους στη Φινλανδία από τη Ρωσία και την Εσθονία. Και κάνουν εντατικά μαθήματα φινλανδικών.

Το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας έχει επανειλημμένα επαινεθεί για την αποτελεσματικότητά του. Στις αξιολογήσεις του ΟΟΣΑ καταλαμβάνει πάντα τις πρώτες θέσεις, γεγονός που αποδίδεται συνήθως στο υψηλό κύρος που απολαμβάνει στη χώρα αυτή η εκπαιδευτική κοινότητα. Όπως σημειώνει όμως η Τζέσικα Σέφερντ στην Γκάρντιαν, υπάρχει μια διάσταση του θέματος που δεν έχει τύχει της απαραίτητης προσοχής: η ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα που δείχνει το σύστημα για τα παιδιά των μεταναστών. Στο Δημοτικό του Λαακαβουόρι, για παράδειγμα, το 45% των μαθητών δεν έχουν για μητρική γλώσσα τα φινλανδικά. Κι όμως οι επιδόσεις τους είναι ίδιες μ’εκείνες των μαθητών από άλλες περιοχές, όπου τα ποσοστά των μεταναστών είναι πολύ μικρότερα.

Η Αναστάσια, ο Αρτουρ, ο Κέβιν και ο Αρθουρ κάνουν μ’ένα δάσκαλο κι ένα βοηθό για 25 ώρες την εβδομάδα όλα τα μαθήματα, εκτός από γυμναστική και τέχνη. Υστερα από ένα διάστημα που κυμαίνεται από έξι μήνες ως ένα χρόνο, κρίνονται έτοιμοι να ενταχθούν στην κανονική τους τάξη. Και δεν είναι μόνο αυτό. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, το φινλανδικό κράτος πληρώνει σομαλούς δασκάλους για να βοηθούν παιδιά σομαλών μεταναστών που ζουν στη Φινλανδία να τελειοποιήσουν τη μητρική τους γλώσσα. Επιπλέον, τα σχολεία που βρίσκονται σε σχετικά φτωχές περιοχές ή έχουν μεγάλο αριθμό μαθητών με ειδικές ανάγκες τυγχάνουν ειδικής χρηματοδότησης – στην οποία προστίθενται 1.000 ευρώ το χρόνο για κάθε μαθητή που έχει ζήσει στη Φινλανδία για λιγότερα από τέσσερα χρόνια.

Η κατάσταση των μεταναστών στη χώρα αυτή δεν είναι βέβαια ρόδινη. Το κόμμα των Αληθινών Φινλανδών, που εκτός από το να πετάξει έξω την Ελλάδα από την ευρωζώνη θέλει και να περιορίσει τον αριθμό των μεταναστών, έλαβε τον Απρίλιο 19%. Και πολλοί γονείς (για την ακρίβεια όλο και περισσότεροι) παίρνουν τα παιδιά τους από σχολεία που έχουν πολλούς μετανάστες. Αλλά οι εκπαιδευτικοί είναι απτόητοι: θα εξακολουθήσουν να υπηρετούν τις αρχές τους. Η χώρα τους δεν είναι τυχαία ΑΑΑ.