Τα πολιτικά ιδανικά του Γουέν Τζιαµπάο

Η κινεζική κυβέρνηση µαταίωσε χθες προγραµµατισµένη συνάντηση µε τη νορβηγή υπουργό Αλιείας σε αντίποινα για την απονοµή του Νόµπελ Ειρήνης στον Λιου Σιαοµπό. Είναι αυτό που λέµε ορθή, έγκαιρη και καλά ζυγισµένη αντίδραση.

Σε αποκλειστική του συνέντευξη στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «ΤΙΜΕ», του οποίου κοσµεί και το εξώφυλλο, ο κινέζος πρωθυπουργός Γουέν Τζιαµπάο λέει µερικά πολύ ενδιαφέροντα πράγµατα. Eκφράζει, για παράδειγµα, την πεποίθηση ότι η ελευθερία της έκφρασης είναι απαραίτητη σε οποιαδήποτε χώρα. Τονίζει επίσης ότι δεν πρέπει απλώς να επιτρέπεται η ελεύθερη έκφραση, αλλά να υπάρχουν οι συνθήκες και για την άσκηση κριτικής κατά της κυβέρνησης. Συµπυκνώνει, τέλος, τα πολιτικά του ιδανικά σε τέσσερις προτάσεις: Να µπορούν όλοι οι πολίτες να διάγουν ευτυχισµένη ζωή µε αξιοπρέπεια. Να αισθάνονται όλοι ασφαλείς. Να επικρατεί στην κοινωνία ισότητα και δικαιοσύνη. Να έχουν όλοι εµπιστοσύνη στο µέλλον.

Μετά τη δηµοσίευση αυτής της συνέντευξης σηµειώθηκαν ορισµένες σηµαντικές εξελίξεις. Απονεµήθηκε το φετινό Νοµπέλ Ειρήνης σ'έναν κρατούµενο κινέζο διαφωνούντα, παρά το γεγονός ότι η υφυπουργός Εξωτερικών Φου Γιν είχε επισκεφθεί νωρίτερα το Οσλο για να προειδοποιήσει τη νορβηγική κυβέρνηση ότι κάτι τέτοιο θα είχε επιπτώσεις στις σχέσεις των δύο χωρών (µάταια της είπαν ότι η Επιτροπή δεν εξαρτάται από την κυβέρνηση _ αυτό για τους Κινέζους είναι ακατανόητο). Το Πεκίνο χαρακτήρισε τη βράβευση του Λιου Σιαοµπό «αθλιότητα», επέβαλε κατ' οίκον περιορισµό στη σύζυγό του (αφού της επέτρεψε να τον επισκεφθεί και να του ανακοινώσει την είδηση), της έκοψε το τηλέφωνο και απαγόρευσε σε αξιωµατούχους της Ευρωπαϊκής Ενωσης να της διαβιβάσουν τα συγχαρητήρια του Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Οι κινεζικές εφηµερίδες, αφού αγνόησαν για δύο µέρες το θέµα, έγραψαν χθες ότι η απόφαση της Επιτροπής του Νοµπέλ αντανακλά τους φόβους και τις προκαταλήψεις της Δύσης. Δεκαεπτά διανοούµενοι και µπλόγκερ που συγκεντρώθηκαν σε ένα σπίτι για να γιορτάσουν το γεγονός συνελήφθησαν, ενώ µπλοκαρίστηκαν όλα τα σχόλια, τα µηνύµατα και οι αναζητήσεις µέσω Ιnternet που είχαν το όνοµα του Λιου.

Πώς συµβιβάζονται οι δηλώσεις του Γουέν Τζιαµπάο στο «ΤΙΜΕ» µε την οργισµένη αντίδραση της χώρας του για τη βράβευση ενός ανθρώπου που καταδικάστηκε σε κάθειρξη 11 ετών επειδή ζητούσε περισσότερη δηµοκρατία; Δεν συµβιβάζονται. Αν η Κίνα θέλει τον παγκόσµιο σεβασµό, σηµειώνει σε κύριο άρθρο της η «Μοντ», δεν µπορεί να παίζει συνεχώς σε όλα τα ταµπλό. Το µοντέλο του αυταρχικού καπιταλισµού που αγνοεί το κράτος δικαίου δεν είναι µακροπρόθεσµα βιώσιµο. Η κινεζική κοινωνία κινείται, διεκδικεί, απαιτεί καθηµερινά περισσότερο χώρο. Αντί να λειτουργούν υπό το κράτος του πανικού, οι κινέζοι ηγέτες καλά θα έκαναν να αρχίσουν να εφαρµόζουν τα πολιτικά ιδανικά του πρωθυπουργού τους. Προχωρώντας, ως πρώτο βήµα, στην απελευθέρωση του Λιου Σιαοµπό.