Ζητείται ευαισθησία

Με την ΒΡ είναι εύκολο: την καταγγέλλουµε, τη βρίζουµε, στο κάτω κάτω πολυεθνική είναι, δηλαδή µια µορφή του διαβόλου. Τι γίνεται όµως όταν ετοιµάζεται να πάρει τα ίδια ρίσκα ένας αριστερός;

Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Βραζιλίας Ρetrobras ανακάλυψε πρόσφατα κοιτάσµατα πετρελαίου και φυσικού αερίου στον Ατλαντικό, που φτάνουν τα 9 µε 14 δισεκατοµµύρια βαρέλια και µπορεί να διπλασιάσουν τα αποθέµατα της χώρας. Ο Λούλα είναι ενθουσιασµένος, το ίδιο και η πιθανότερη διάδοχός του µετά τις εκλογές του Οκτωβρίου, η Ντίλµα Ρουσέφ, οικονοµολόγος, πρώην αντάρτισσα και επικεφαλής του διοικητικού συµβουλίου της Ρetrobras την εποχή ακριβώς που ετοιµαζόταν η νοµοθεσία που χορηγεί στην εταιρεία το ουσιαστικό µονοπώλιο στις νέες ανακαλύψεις. Το εγχείρηµα είναι φιλόδοξο, η κυβέρνηση έχει δανειστεί ήδη αρκετά χρήµατα για να ενισχύσει τόσο την Ρetrobras όσο και την εθνική αναπτυξιακή τράπεζα ΒΝDΕS, και άλλα επείγοντα προγράµµατα - όπως οι ετοιµασίες για τη φιλοξενία του Παγκοσµίου Κυπέλλου του 2014 και των Ολυµπιακών Αγώνων του 2016, ο σιδηρόδροµος υψηλής ταχύτητας µεταξύ Ρίο και Σάο Πάολο, το γιγαντιαίο φράγµα Μπέλο Μόντε στον Αµαζόνιο - θα µείνουν πίσω.

Υπάρχει όµως κι ένα άλλο, πολύ σοβαρότερο πρόβληµα. Οπως γράφει στους Φαϊνάνσιαλ Τάιµς ο Νόρµαν Γκαλ, διευθυντής του Ινστιτούτου Φερνάν Μπροντέλ στο Σάο Πάολο, τα νέα κοιτάσµατα στη λεκάνη Σάντος βρίσκονται 7.000 µέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, πολύ βαθύτερα από την πετρελαιοπηγή Μακόντο της ΒΡ όπου σηµειώθηκε πρόσφατα το τραγικό δυστύχηµα, και κάτω από ασταθή στρώµατα αλατιού πάχους 2.200 µέτρων. Επιπλέον, απέχουν 350 χιλιόµετρα από τις ακτές, έναντι 120 χιλιοµέτρων που απέχει η Μακόντο. Αν συµβεί εκεί ένα δυστύχηµα, ούτε η Ρetrobras ούτε το Ναυτικό ή κάποιο ιδιωτικό πλοίο θα µπορέσει να οργανώσει έναν µηχανισµό έκτακτης ανάγκης ανάλογο µ’ εκείνον που στήθηκε στον Κόλπο του Μεξικού.

Δεν πρόκειται για κινδυνολογία. Στις 13 Ιουλίου, η γεώτρηση στην πετρελαιοπηγή Λίµπρα, που εκτιµάται ότι περιέχει πάνω από 4,5 δισεκατοµµύρια βαρέλια, σταµάτησε όταν το τρυπάνι «βρήκε» σε ένα υποθαλάσσιο στρώµα αλατιού. Οι εργασίες συνεχίστηκαν σε µια άλλη πηγή, κάπου 375 µέτρα µακριά. Τις τελευταίες δεκαετίες, η Ρetrobras έχει γίνει πρωτοπόρος στις υποθαλάσσιες γεωτρήσεις και συγκαταλέγεται σήµερα στις πιο επιτυχηµένες κρατικές εταιρείες που ελέγχουν την παγκόσµια παραγωγή πετρελαίου. Εµπειρία και τεχνογνωσία, όµως, είχε και η ΒΡ. Η περιβαλλοντική ευαισθησία τής έλειπε.

Μιλώντας πρόσφατα σε οµάδα επενδυτών στο Χονγκ Κονγκ, ο βετεράνος βραζιλιάνος διπλωµάτης Ρούµπενς Ρικουπέρο έλεγε ότι τα νέα κοιτάσµατα, καθώς βρίσκονται µακριά από την ασταθή Μέση Ανατολή, θα αυξήσουν σηµαντικά τη στρατηγική σηµασία της χώρας του. Η Βραζιλία έχει µια µοναδική ευκαιρία να αποδείξει ότι «στρατηγική» είναι και η προστασία του περιβάλλοντος.