Πίσσα και πούπουλα

Είναι πλέον και επίσηµο: η ΒΡ ευθύνεται για τη µεγαλύτερη οικολογική καταστροφή στην ιστορία της Αµερικής. Ποια είναι λοιπόν η πιο ενδεδειγµένη τιµωρία της;

Μπροστά στις εφιαλτικές εικόνες από τον Κόλπο του Μεξικού, και τις ολέθριες επιπτώσεις που θα έχει αυτή η διαρροή για το περιβάλλον, την αλιευτική βιοµηχανία και την αξία των σπιτιών που βρίσκονται στην περιοχή, ο δηµοσιογράφος Ντάνιελ Γκρος θέτει στον ιστότοπο Slate.fr τέσσερα ερωτήµατα. Τι µπορούµε να κάνουµε στην ΒΡ 1) για να την τιµωρήσουµε πραγµατικά 2) για να βρούµε µια λύση στα προβλήµατα που δηµιουργεί η πετρελαιοκηλίδα 3) για να στείλουµε ένα µήνυµα στον πετρελαϊκό τοµέα και 4) για να παρακινήσουµε την ΒΡ και τους άλλους παραγωγούς πετρελαίου να πάρουν περισσότερες προφυλάξεις στο µέλλον;

Μία λύση θα ήταν να αλείψουµε τα στελέχη της εταιρείας µε πίσσα και πούπουλα. Χάρις στην ΒΡ, έχουµε στον Κόλπο του Μεξικού µεγάλες ποσότητες κι από τα δύο. Μια τέτοια τιµωρία θα ήταν ικανοποιητική και δίκαιη, αλλά δεν θα είχε παρά βραχυπρόθεσµα µόνο αποτελέσµατα.

Θα µπορούσαµε ακόµη να µποϊκοτάρουµε τα προϊόντα της ΒΡ. Να αγοράζουµε, για παράδειγµα, τη βενζίνη µας από άλλα πρατήρια. Οµως τα έσοδα από τη βενζίνη αντιστοιχούν σε ένα µικρό µέρος των κολοσσιαίων κερδών του οµίλου. Επιπλέον, θα τιµωρούσαµε µε τον τρόπο αυτό τους εργαζοµένους τόσο στις εταιρείες της ΒΡ όσο και σ' εκείνες που συνεργάζονται µαζί της µε το σύστηµα φραντσάιζ.

Μια άλλη ιδέα θα ήταν να υποχρεωθεί η ΒΡ να χρηµατοδοτήσει η ίδια τον καθαρισµό της κηλίδας, µέσω της διεύρυνσης του Ιδρύµατος Ευθύνης για τις Πετρελαιοκηλίδες που συγκρότησε το Κογκρέσο µετά την καταστροφή του Εξον Βαλντές. Δίκαιο, αλλά πολύπλοκο. Πολύ απλούστερη θα ήταν µια λύση α λα Τσάβες: εθνικοποίηση του οµίλου και χρησιµοποίηση των κεφαλαίων του για την πληρωµή του καθαρισµού. Με τις σηµερινές τιµές της αγοράς, η αξία της ΒΡ φτάνει τα 134 δισεκατοµµύρια δολάρια. Οσο κι αν έχει κατηγορηθεί όµως ο Οµπάµα από τους αντιπάλους του για τα σοσιαλιστικά του ιδεώδη, οι Ηνωµένες Πολιτείες δεν είναι Βενεζουέλα.

Η δικαστική οδός δεν είναι πάντα αποτελεσµατική. Το πρόστιµο των 2,5 δισεκατοµµυρίων δολαρίων που είχε επιδικαστεί στην Εξον ακυρώθηκε το 2008 από το Ανώτατο Δικαστήριο. Χρειάζονται λοιπόν πιο έξυπνες ιδέες. Αντί για το «µαστίγιο» σε αυτούς που ρυπαίνουν, να δοθούν «καρότα» (π.χ. φορολογικές ελαφρύνσεις) σ' εκείνους που προσέχουν. Θα µπορούσε επίσης να καθιερωθεί ένα είδος πόιντ σύστεµ, όπως στα αυτοκίνητα. Κάθε φορά που παραβιάζεται ένας κανόνας θα αφαιρούνται πόντοι. Κι όποιες επιχειρήσεις υπερβαίνουν ένα όριο θα αναγκάζονται να αναστείλουν τη λειτουργία τους µέχρι να φέρουν αποδείξεις για την ασφάλεια των δραστηριοτήτων τους.