Η εποχή της αμάθειας

Πριν ακόμη λήξει η υπόθεση του δολοφόνου της Τουλούζης, είχαν αρχίσει οι αναλύσεις για το ποιος θα βγει κερδισμένος απ’όλη αυτή την ιστορία. Ξαφνικά, ο Νικολά Σαρκοζί δεν θεωρείται πια τελειωμένος. Να, μια πρώτη δημοσκόπηση δείχνει ότι κάτι «τσίμπησε» από την αποφασιστική αντίδραση της αστυνομίας. Κάτι τέτοια γεγονότα επαναφέρουν στο προσκήνιο την έννοια της ασφάλειας, και το «κόμμα της ασφάλειας» είναι στη Γαλλία – και όχι μόνο στη Γαλλία - η κεντροδεξιά. Αυτός ο Ολάντ καλό παιδί είναι, αλλά θα τα κατάφερνε απέναντι στους τρομοκράτες;

Η αντίδραση αυτή είναι πραγματικά αξιοπερίεργη. Όπως αξιοπερίεργη είναι και η υποστήριξη που χαίρει στις Ηνωμένες Πολιτείες ένας εξτρεμιστής σαν τον Ρικ Σαντόρουμ. Ζούμε στην εποχή της αμάθειας, σημείωνε πριν από λίγες ημέρες ο σερβικής καταγωγής αμερικανός ποιητής Τσαρλς Σίμιτς σ’ένα άρθρο του στο μπλογκ του New York Review of Books που έχει προκαλέσει αρκετές αντιδράσεις. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια αδιαφορίας και βλακείας για να γίνουμε τόσο αμαθείς όσο είμαστε σήμερα. Οποιος διδάσκει σ’ένα πανεπιστήμιο τα τελευταία σαράντα χρόνια, όπως εκείνος, μπορεί να βεβαιώσει ότι κάθε χρόνο οι πρωτοετείς φοιτητές ξέρουν και λιγότερα πράγματα. Η διδασκαλία της λογοτεχνίας, για παράδειγμα, είναι μια αποστολή όλο και πιο δύσκολη, καθώς οι φοιτητές έχουν διαβάσει ελάχιστα βιβλία στη ζωή τους και στερούνται ακόμη και των πιο βασικών ιστορικών πληροφοριών για την περίοδο κατά την οποία γράφτηκε ένα μυθιστόρημα ή ένα ποίημα.

Φταίνε οι καθηγητές. Φταίνε οι γονείς και οι παππούδες. Φταίνε τα ίδια τα παιδιά. Η διαδεδομένη αμάθεια είναι όμως αποτέλεσμα και μιας πολυετούς ιδεολογικής και πολιτικής πόλωσης, καθώς και της σκόπιμης προσπάθειας των φανατικών και μισαλλόδοξων να κατασκευάσουν περισσότερη αμάθεια διαστρεβλώνοντας όχι μόνο την Ιστορία, αλλά και το πιο πρόσφατο παρελθόν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Διαδίκτυο και η τηλεόραση επιτρέπουν σε διάφορα πολιτικά και συντεχνιακά συμφέροντα να διαδίδουν παραπληροφόρηση σε πρωτοφανή κλίμακα. Για να γίνει πιστευτή όμως αυτή η παραπληροφόρηση, χρειάζεται ένας απαίδευτος πληθυσμός που δεν έχει μάθει ή δεν ενδιαφέρεται να επαληθεύσει τα πράγματα που διαβάζει ή ακούει.

Τα ψέματα, συνεχίζει ο Σίμιτς, είναι έτσι κι αλλιώς πιο εύπεπτα από την αλήθεια. «Πουλάνε» πιο εύκολα. Ο Ομπάμα είναι Μουσουλμάνος. Τα σχολεία έχουν μια αριστερή ατζέντα. Οι Χριστιανοί είναι αντικείμενο δίωξης στην Αμερική. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι μύθος. Η ζωή στη Γη ξεκίνησε πριν από 10.000 χρόνια, το ίδιο και το Σύμπαν. Το κοινωνικό κράτος συμβάλλει στη διαιώνιση της φτώχειας. Η κατάσταση στην Ευρώπη είναι ομολογουμένως λίγο καλύτερη, αλλά με την έμφαση στο «λίγο». Για να μείνουμε στη χώρα μας, και σε μια φρέσκια είδηση, πόσο μεγάλη, πόσο απύθμενη αμάθεια πρέπει να συσσωρευτεί για να λάβει σε μια δημοσκόπηση 11% ένα κόμμα σαν τους Ανεξάρτητους Ελληνες;